به نقل از «فرارو»

منظور اسرائیل از توافق کوچک چیست؟!

تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۱۱۱۷۳

فرارو- طی هفته‌های اخیر، اخبار مختلفی از تلاش‌های عمان برای نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌های ایران و آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران و همچنین تبادل زندانیان دو طرف منتشر شده است. از سوی دیگر علیرغم این که مقام‌های اسرائیلی طی هفته‌های گذشته با هر نوع توافقی بین ایران و ایالات متحده مخالف بودند و نسبت به این موضوع ابراز نگرانی می‌کردند، اما اخیرا، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، اظهاراتی متفاوت مطرح کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش فرارو، متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سه‌شنبه ۲۳ خرداد، در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که ایران امکان دسترسی به حدود سه میلیارد دلار دارایی مسدود شده خود در عراق را پیدا کرده و این کشور می‌تواند از پول خود در حساب‌هایی در عراق فقط برای اهداف بشردوستانه و مبادلات غیرتحریمی استفاده کند. همزمان با این اظهارات، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نمایندگان پارلمان این رژیم را در جریان جزئیات یک "توافق هسته‌ای احتمالی میان آمریکا و ایران" گذاشته است. نتانیاهو گفته است برای اسرائیل "یک توافق کوچک" و نه هر توافقی قابل قبول است. نخست‌وزیر اسرائیل تاکید کرده است که "این توافق کوچک" با توافق برجام که در سال ۲۰۱۵ امضا شده و سپس دونالد ترامپ سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد فرق می‌کند.

افزون بر این‌ها، علی باقری کنی، معاون وزارت خارجه ایران نیز روز سه‌شنبه اعلام کرد که در ابوظبی، پایتخت امارات عربی متحده با همتایان بریتانیایی، فرانسوی و آلمانی خود دیدار کرده است. اتفاقات اخیر سوالاتی را ایجاد می‌کند از جمله این که چرا اسرائیل در قبال برجام موقت کوتاه آمده است و مذاکرات پنهان ایران و ایالات متحده منتهی به چه نتایجی خواهد شد. همچنین دستاورد‌های برجام برای ایران از دیگر نکات پرسش برانگیز است. مهدی ذاکریان، تحلیلگر مسائل بین الملل و قاسم محبعلی، کارشناس سیاست خارجی و مدیر کل سابق خاورمیانه وزارت خارجه در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده اند:

معنی و مفهوم توافق کوچک

مهدی ذاکریان، درباره مواضع اسرائیل در قبال ایران گفت: «از دید من مواضع اسرائیلی‌ها در قبال ایران تغییر نکرده است. به ویژه نتانیاهو که مواضع افراطی و تندی نسبت به ایران دارد. معتقدم آن چه که آمریکایی‌ها به نتانیاهو منتقل کرده اند، این است که ما با شرایط دشوارتر یا با ضمانت‌های بیشتر وارد توافق با ایران می‌شویم؛ بنابراین منظور از توافق کوچک، اندازه آن نیست بلکه میزان امتیازاتی است که به ایران اعطا می‌شود.یعنی نوع کنترلگری، بزرگ و نوع امتیازات کوچک خواهد بود. اسرائیلی‌ها با شیوه خاص خود جلو می‌روند. تنها در زمان بحران، به خواسته‌های دیگر کشور‌ها تن می‌دهند. در حال حاضر، یا اسرائیل به عدم توافق بزرگ اطمینان دارد و با مطرح کردن برجام کوچک در حال دیپلماسی تقلیل است و یا از طریق منابع آمریکایی، اطمینان جدی دارد که ایران به نقطه گریز هسته‌ای نخواهد رسید.»

وی افزود: «آمادگی ایران برای توافق با کشور‌های منطقه و کشور‌های غربی به خاطر عبور از گردنه دشواری‌های اقتصادی است. گفتاردرمانی‌ها در حوزه برجام و دیدار‌هایی که اتفاق می‌افتد تا حدودی روی اقتصاد تاثیر مقطعی دارد، اما کافی نیست. برای مثال آشتی با عربستان شوک‌هایی به بازار ارز و خودرو وارد کرد که مقطعی بود. اقتصاد ما درگیر عدم ارتباط با بازار‌های جهانی است. حتی در صورت تقویت ارتباطات منطقه‌ای ما چگونه قرار است بدون سوئیفت معامله جهانی انجام دهیم؟ ایران چگونه قرار است با سوریه، ترکیه، بحرین، عربستان و امثالهم ارتباط بگیرد و اساسا این کشور‌ها به لحاظ‌های تِک، دارو، صنعت و امثالهم در چه جایگاهی قرار دارند که بخواهند برای ما سودآوری داشته باشند؟»

این تحلیلگر سیاسی درباره روابط منطقه‌ای ایران گفت: «صادرات نفت و گاز ما نیز برای کشور‌های عرب منطقه جذاب نخواهد بود و باید به سمت کشور‌های دیگری باشد که به منابع ما نیاز دارند. اگر به طرح آقای واعظ و ولی نصر برگردیم متوجه می‌شویم که برخی سیاست‌های منطقه‌ای مدنظر آن‌ها در حال انجام است. اما چنین طرحی اصلا به نفع ایران نیست. یعنی ایران نباید یک طرح منطقه‌ای کوچک را جایگزین برجام بزرگ کند. اما آن چه که باعث می‌شود چنین طرح‌هایی مطرح شود، تاخیر در شکل گیری برجام است. در دوره آقای روحانی، هر اقدامی که وزارت خارجه قصد انجامش را داشت از سوی مجلس با مانع رو به رو می‌شد و حتی قصد داشتند علیه آقاین روحانی، ظریف و عراقچی پرونده قضایی شکل دهند. ولی در نهایت برجام شکل گرفت، اما حالا که دولت فعلی هیچ مانعی به ویژه از سوی مجلس سر راه خود نمی‌بیند، باز هم برجامی شکل نمی‌گیرد. ما باید نگاه جناحی و فردی را فراموش کنیم و نگاه ملی داشته باشیم. اگر برجام خوب نیست گزینه بهتر کجاست؟ صحبت‌های مقامات غربی در رسانه‌ها نشان می‌دهد قرار نیست به توافقی حتی معادل برجام ۲۰۱۵ برسیم.»

ذاکریان با اشاره به اهمیت شکل گیری توافقی که به نفع مردم ایران باشد گفت: «نتانیاهو نه چنین جایگاهی دارد و نه چنین حقی که در امور دیگر کشور‌ها مداخله کند. هم شخص نتانیاهو و هم ماهیت کشور او به لحاظ نقض قطعنامه‌های شورای امنیت در شرایط جالبی قرار ندارند؛ بنابراین اظهارنظر‌های او اهمیت ویژه ندارد. اما یک نکته مهم وجود دارد؛ ایران باید به توافقی دست پیدا کند که بالاترین سود را برای کشور و مردم داشته باشد. وقتی ما دشمنان جدی (اسرائیل، آمریکا و...) را داریم، طبیعتا این گروه‌ها به دنبال توافقی هستند که بالاترین سود را برای آن‌ها و کمترین سود را برای ما داشته باشد.»

اسرائیل ۲ سیاست اعلانی و اعمالی دارد

قاسم محبعلی درباره تغییرات رویکرد اسرائیل در قبال توافق ایران و آمریکا گفت: «آمریکا دائم اسرائیلی‌ها را در خصوص مذاکراتشان با ایران در حوزه برجام توجیه می‌کند. صحبت‌های اخیر درباره برجام به این معناست که احتمالا تحریم‌ها حذف نمی‌شوند و صرفا به توقف تحریم‌ها بسنده خواهد شد. پول‌های بلوکه شده ایران نیز، به شکل کنترل شده آزاد می‌شود. برای مثال در بانک‌هایی در دوحه، بغداد یا عمان ذخیره می‌شود و با نظارت آمریکا به شکل غذا، دارو و کمک‌های انسان دوستانه تحویل داده می‌شود. در نتیجه به ایران پول نقد داده نمی‌شود. پولی به بانک مرکزی ایران داده نمی‌شود و تحت نظارت آمریکا اعطا می‌شود. مشخص است که اسرائیل با چنین شرایطی مخالفتی ندارد.»

وی افزود: «اسرائیل، مثل هر کشور دیگری دو سیاست اعلانی و اعمالی دارد. یعنی ممکن است به شکل زبانی موضوعی را مطرح کند، اما به شکل غیر زبانی و عملی سیاست دیگری دارد. این که ایران با بحرین و عربستان روابط جدیدی شکل می‌دهد، مورد توجه اسرائیلی‌ها واقع شده و آنان نتیجه گرفته اند که ایران از سیاست‌های قبلی خود فاصله گرفته است.»

این تحلیلگر سیاسی در خصوص دشواری‌های پیش روی ایران در شکل گیری توافق جدید گفت: «برجام ۲۰۱۵ اهدافی تعریف شده داشت. این برنامه در کنار صلح آمیز کردن برنامه هسته ای، به دنبال بهبود روابط با کشور‌های اروپایی، لغو تحریم‌ها و جذب سرمایه گذاران خارجی بود. آن برجام در دولت آقای روحانی و بر اساس توانایی دیپلماتیک آقای ظریف شکل گرفته بود، ولی به لحاظ فنی عملا از دست رفته است. اگر ما آن نوع برجام را می‌خواهیم باید برای زمان‌بندی‌های جدید تلاش کنیم. گرچه شرایط تغییر کرده و آمریکا و اروپا به جز مسائل هسته‌ای، اکنون روی مسائل حقوق بشری و مسئله اوکراین و همکاری تسلیحاتی ایران و روسیه نیز حساس شده‌اند؛ بنابراین توافق جدید، دیگر برجام ۲۰۱۵ نخواهد بود بلکه توافقی با شرایط جدید و محدودیت‌های احتمالی بیشتر است. ایران باید به شکل جامع روی تمام مسائل توافق کند.»

 

منبع: فرارو

کلیدواژه: برجام توافق هسته ای قیمت طلا و ارز قیمت موبایل اسرائیلی ها وزارت خارجه توافق کوچک منطقه ای هسته ای کشور ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۱۱۱۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معامله ریاض – واشنگتن به مویی بند است/ عربستان نمی تواند از شرط تشکیل کشور مستقل فلسطین بگذرد/ غنی سازی بومی اورانیوم در عربستان؛ خط قرمز قانونگذاران آمریکایی

به گزارش جماران، سایت خبری – تحلیلی المانیتور در تازه ترین گزارش درباره  معامله بزرگ جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده بین عربستان سعودی و اسرائیل نوشت:

پس از جلوگیری از درگیری منطقه ای با جمهوری اسلامی ایران، دولت بایدن اکنون خود را وابسته به توافق آتش بس بین حماس و اسرائیل برای نجات استراتژی خود در خاورمیانه می بیند.

اجزای لازم برای یک پیمان دفاعی تاریخی ایالات متحده با عربستان سعودی تقریبا فراهم شده است؛ توافقی که به عادی سازی روابط ریاض با دولت یهود کمک می کند و بنابراین، امکان جریان متقابل سرمایه و همکاری نظامی را فراهم می کند که می تواند ایران را بیشتر منزوی کند.

فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی روز دوشنبه در نشست مجمع جهانی اقتصاد در ریاض گفت: «در مورد توافقات دوجانبه بین پادشاهی سعودی و ایالات متحده، ما بسیار بسیار به پایان نزدیک هستیم و بیشتر کارها قبلا انجام شده است.» آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز آن را تکرار کرد.

جزییات پیمان مورد نظر آمریکا و عربستان سعودی علنی نشده است. آنچه که از طریق منابع دیپلماتیک به رسانه ها درز داده شده نشان می دهد که این توافق  چیزی شبیه ماده 5 معاهده 1960 ایالات متحده با ژاپن که ایالات متحده را متعهد می کند در صورت حمله به ژاپن از این کشور دفاع کند را در دل خود ندارد . اما احتمالاً فراتر از متن توافق های موجود میان واشنگتن و کشورهای عربی خلیج فارس است که برخی از آنها متحد اصلی غیرناتو واشنگتن محسوب می شوند است. در توافق های فعلی صرفا بندی درباره ضرورت مشورت در مورد گام های دفاعی به چشم می خورد.

با این حال، سنگ بنای مورد نیاز برای دستیابی به موافقت کنگره برای توافق پیشنهادی، عادی سازی عربستان با اسرائیل است که همچنان مبهم باقی مانده است. یکی از خواسته های کلیدی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی،  تعهد رهبران اسرائیل به برداشتن گام های برگشت ناپذیر به سوی تشکیل کشور فلسطین – است که هنوز برآورده نشده است. مقامات آمریکایی می گویند رسیدن به این هدف، مستلزم پایان جنگ در غزه است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که با فشار داخلی شدید مواجه است، بیش از آنکه به فلسطینی ها امتیاز بزرگی بدهد، به دنبال پایان دادن به حیات حماس است. نتانیاهو این هفته وعده خود را برای اعزام  ارتش اسرائیل به رفح "با یا بدون" توافق آتش بس تکرار کرد.

دولت بایدن همه راه‌ها را برای جلوگیری از آن انجام می‌دهد، در حالی که فشار بر حماس برای پذیرش فوری آخرین پیشنهاد آتش‌بس را مضاعف می‌کند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز سه شنبه در پاسخ به این سوال که آیا دولت برنامه B دارد یا خیر، به خبرنگاران گفت: «فقط باید یک توافق وجود داشته باشد. اگر بتوانیم آتش‌بس به دست آوریم، می‌توانیم چیزی پایدارتر به دست آوریم، سپس شاید به درگیری پایان دهیم و با پروژه عادی‌سازی پیش برویم. اما همه این پروسه باید با یک معامله شروع شود.»

به نظر می رسد که دولت بایدن برای به نتیجه رساندن مذاکرات جاری و رسیدن به سنگ بنای معامله مدنظر، از هر گونه اقدام تنش آفرین و تحریک کننده اسرائیل خودداری می کند.  اوایل این هفته، وزارت امور خارجه از تحریم چهار واحد امنیتی اسرائیل که به نظر می‌رسید قوانین بشردوستانه بین‌المللی را به شدت نقض کرده‌اند، خودداری کرد، چیزی که برخی آن را آخرین ژست آشتی‌جویانه در قبال دولت نتانیاهو تعبیر کردند.

بلینکن روز سه‌شنبه برای نزدیک به سه ساعت با نتانیاهو دیدار کرد تا برای  ارسال کمک‌های بشردوستانه بیشتر به غزه و پرهیز از تهاجم ره رفح که رئیس پنتاگون می گوید اسرائیل به اندازه کافی برای آن آماده نیست به او هشدار داده باشد.  یک منبع مطلع در مورد این دیدار گفت که این دیدار برای طرف آمریکایی خوب پیش نرفت، اما جزئیاتی ارائه نکرد.

اکنون همه چیز به دستیابی حماس و اسراییل به یک توافق آتش بس بستگی دارد تا فشار بر دولت اسرائیل را به امید سازش در آینده کاهش دهند.

مقامات پیشین امنیت ملی آمریکا به المانیتور گفتند که به نظر می رسد پیشنهاد بلینکن در اوایل این هفته مبنی بر اینکه ایالات متحده و عربستان سعودی در حال آماده کردن توافقنامه دفاعی دوجانبه خود هستند، با هدف جلب نظر رهبران اسرائیلی بوده است، نه نشان‌دهنده هرگونه پیروزی قریب‌الوقوع برای واشنگتن.

عربستان سعودی مدتهاست که به دنبال دسترسی بیشتر به تسلیحات پیشرفته ایالات متحده، از جمله دفاع هوایی و موشکی، و کاهش کنترل صادرات ایالات متحده بر روی تراشه های پیشرفته مورد استفاده برای توسعه سیستم های هوش مصنوعی بوده است. ممکن است یک توافق دوجانبه موقت به عنوان یکی از راه‌های محدود کردن نفوذ استراتژیک چین بر ریاض تا زمانی که دولت آینده اسرائیل آماده ارائه امتیازاتی به فلسطینیان باشد، تلقی شود.

یکی از مقامات ارشد سابق آمریکایی می گوید که راه‌هایی وجود دارد که می‌توان چنین توافقی را بدون نیاز به تصویب سنا پیش برد.  دولت بایدن در سال 2021 به قطر موقعیت متحد اصلی غیر ناتو اعطا کرد و سال گذشته یک توافق راهبردی گسترده با بحرین امضا کرد که به منامه اجازه دسترسی ممتاز به اشتراک اطلاعات، دفاع موشکی و همکاری در زمینه هوش مصنوعی را داد. یکی از مقامات ارشد کاخ سفید در آن زمان از توافق اخیر به عنوان «الگو»یی برای منطقه یاد کرد.

اما دیگر مقامات سابق امنیت ملی در مورد این گزینه تردید دارند. هر پیمانی که متضمن تضمین‌های دفاعی ایالات متحده و انتقال تسلیحات عمده برای عربستان سعودی باشد، مستلزم کسب مجوز از جانب کنگره است. از سوی دیگر تحقق درخواست محمد بن سلمان برای برخورداری عربستان از پروسه غنی‌سازی کامل هسته‌ای، نگرانی های آمریکا در مورد اشاعه تسلیحات هسته ای را به همره دارد. در غیاب عادی سازی رابطه عربستان با اسرائیل، جمهوری خواهان سنا احتمالاً این توافق را برای ایالات متحده ناکافی می دانند.

جاناتان لرد، مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا در واشنگتن می گوید: بخش بزرگی از این توافق میان عربستان و آمریکا از  لحاظ سیاسی و استراتژیک مربوط به عادی سازی رابطه ریاض با اسرائیل بود. بدون آن، دولت بایدن احتمالاً باید عربستان سعودی را متقاعد کند که با واگذاری امتیازات اضافی موافقت کند تا شاید بایدن بتواند با دست پرتر اعضای کنگره را با خود همراه سازد. یکی از این امتیازها می تواند  محدودیت های گسترده تر بر همکاری امنیتی عربستان و چین و تعهد عمیق مقامات سعودی برای ادغام نظامی با دیگر شرکای آمریکایی در منطقه باشد.

مقامات سعودی حداقل به طور علنی هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه ولیعهد مایل است به چیزی کمتر از تضمین های کامل دفاعی ایالات متحده و راهی برای تشکیل کشور مستقل برای فلسطینیان رضایت دهد، بروز نداده اند. یک مقام منطقه ای آشنا به مذاکرات به المانیتور گفت که پذیرش هر چیزی جز این «برای ریاض بسیار دشوار خواهد بود».